10 typisch Nederlandse uitdrukkingen en hoe je ze goed vertaald naar het Engels

Zoals je wellicht weet kent de Nederlandse taal een aantal woorden die vrijwel niet te vertalen zijn. Zelfs voor professionele Engels vertalers blijven uitdrukkingen als gezellig, uitwaaien of uitbuiken een uitdaging. Voor deze onvertaalbare woorden is een hoop creativiteit nodig. Gelukkig weten onze ervaren Engelse vertalers precies hoe zij hier mee om moeten gaan.

Als er geen een-op-een vertaling bestaat moet een vertaler op een andere manier met woorden spelen. In sommige gevallen gebruiken ze een synoniem en vertalen deze vervolgens naar het Engels en als dat niet lukt dan komt er iets bijzonders bij kijken: culturele vertaling. Want letterlijk vertalen is zelden genoeg, zeker niet bij spreekwoorden en uitdrukkingen die diep in de Nederlandse manier van denken geworteld zijn. Denk aan nuchterheid, directheid en een flinke dosis zelfspot.

Om te laten zien hoe rijk onze taal eigenlijk is, én hoe uitdagend het vertaalproces kan zijn, delen we hieronder tien typisch Nederlandse uitdrukkingen. En natuurlijk: hoe je ze elegant en natuurlijk kunt vertalen naar het Engels, zonder dat ze hun charme verliezen.

1. Gezellig

   Misschien wel hét bekendste Nederlandse woord zonder exacte Engelse vertaling. “Gezellig” kan betekenen: knus, leuk, aangenaam, of gewoon een prettige sfeer.
   Mogelijke vertaling:cozy, pleasant, good vibes, great atmosphere.
   Contextueel gebruik: “Wat een gezellige avond!” → What a lovely evening!
   De kunst zit hem in de toon. In het Engels zeg je niet ‘so cozy with friends’, maar iets dat het gevoel weergeeft.

2. Een broodje aap verhaal

   Een klassiek voorbeeld van een uitdrukking die letterlijk nergens op slaat in het Engels.
   Letterlijk:A monkey sandwich story en dat klinkt natuurlijk absurd.
   Goede vertaling:urban myth of urban legend.
   Voorbeeld: “Dat is gewoon een broodje aap!” → That’s just an urban legend!

3. Iets onder de knie krijgen

   Een mooie, beeldende uitdrukking.
   Letterlijk: iets ‘onder de knie krijgen’ betekent dat je iets goed hebt geleerd.
   Vertaling:to master something of to get the hang of it.
   Voorbeeld: “Na een paar weken had ze het programma onder de knie.” → She mastered the software after a few weeks.

4. Met de deur in huis vallen

   Typisch Nederlands, en perfect passend bij onze directe communicatiestijl.
   Letterlijk: iemand’s huis binnenvallen met de deur.
   Vertaling:to get straight to the point.
   Voorbeeld: “Laat ik maar met de deur in huis vallen…” → Let me get straight to the point…

5. Een appeltje met iemand te schillen hebben

   Klinkt onschuldig, maar het betekent dat er nog iets uit te praten valt.
   Vertaling:to have a bone to pick with someone.
   Voorbeeld: “Ik heb nog een appeltje met hem te schillen.” → I’ve got a bone to pick with him.

6. De kat uit de boom kijken

   Een uitdrukking die laat zien dat we graag eerst even aftasten.
   Vertaling:to wait and see of to see which way the wind blows.
   Voorbeeld: “Hij kijkt eerst de kat uit de boom.” → He’s waiting to see how things play out.

7. Door de mand vallen

   Wanneer iemand betrapt wordt of z’n ware aard toont.
   Vertaling:to be found out of to give yourself away.
   Voorbeeld: “Hij deed alsof hij ziek was, maar viel door de mand.” → He pretended to be sick, but was found out.

8. De knoop doorhakken

   Een beslissing nemen, vaak na lang wikken en wegen.
   Vertaling:to make the final decision of to cut the Gordian knot.
   Voorbeeld: “Na lang twijfelen hakte ze de knoop door.” → After much hesitation, she made the final decision.

9. Niet uit de verf komen

   Als iets of iemand niet goed tot zijn recht komt.
   Vertaling:to fall flat of not to come across well.
   Voorbeeld: “Tijdens de presentatie kwam het idee niet goed uit de verf.” → The idea didn’t really come across well during the presentation.

10. De koe bij de horens vatten

    Een uitdrukking die actie en vastberadenheid uitdrukt.
    Vertaling:to take the bull by the horns.
    Voorbeeld: “Laten we de koe bij de horens vatten en het probleem aanpakken.” → Let’s take the bull by the horns and tackle the problem.

De kunst van vertalen is meer dan woorden omzetten

Zoals je ziet, draait het bij deze vertalingen niet alleen om de juiste woorden, maar vooral om gevoel, context en culturele nuance. Een goede vertaler denkt niet letterlijk, maar begrijpt de onderliggende betekenis en weet die over te brengen in een taal die natuurlijk aanvoelt voor de lezer.

Bij Vertaalbureau Perfect werken native speakers die niet alleen vloeiend Engels spreken, maar ook de Nederlandse cultuur begrijpen. Zo blijven jouw teksten natuurlijk, overtuigend en bovenal menselijk, precies zoals bedoeld.