Veranderende taal, veranderende houding: genderneutrale taal in Nederland

Genderneutraliteit is een begrip dat staat voor het vermijden van genderbias in taal en communicatie. Het gebruik van genderneutrale termen en uitdrukkingen staat centraal, zodat iedereen, ongeacht hun genderidentiteit, zich aangesproken voelt. In Nederland groeit het belang van dit onderwerp, aangezien steeds meer mensen zich bewust worden van de impact die taal op de samenleving kan hebben.

Van 'hij' en 'zij' naar 'hen': is genderneutrale taal de toekomst?

In het Nederlands worden steeds vaker genderneutrale taalvormen gebruikt, zoals: "hen" of “ze”. Deze genderneutrale alternatieven voor "hij" en "zij" worden ingezet om aan te geven dat de geslachtsidentiteit van de persoon in kwestie niet bekend of niet relevant is. Immers wordt bij ‘hij’ nog altijd vaak uitgegaan van de mannelijke vorm wat ervoor zorgt dat veel mensen zich niet aangesproken voelen.

6 Tips om genderneutraal en inclusief te schrijven

Bij inclusief schrijven is het van belang om niemand uit te sluiten, ongeacht geslacht, ras, geloof of leeftijd. Gelukkig zijn er een aantal manieren om neutrale teksten te schrijven. Hieronder volgen enkele handige tips:

1. Implementeer genderneutrale titels en functiebenamingen. Gebruik in plaats van " secretaresse" bijvoorbeeld de genderneutrale term "administratief medewerker".
2. Maak gebruik van genderneutrale persoonlijke voornaamwoorden: Bijvoorbeeld "hen" in plaats van "hij" of "zij".
3. Overweeg alternatieve, genderneutrale aanspreekvormen zoals "ze" of "u" in plaats van traditionele aanspreekvormen zoals "mevrouw" of "meneer".
4. Mijd stereotyperende en beperkende taal. Gebruik geen uitdrukkingen zoals "mannen zijn van nature sterk" of "vrouwen zijn van nature gevoelig".
5. Gebruik inclusieve taal bij het verwijzen naar (familie)relaties. In plaats van "man en vrouw" of "vader en moeder" kun je schrijven "partners" of "ouder(s)".
6. Wees voorzichtig met het gebruik van algemene termen die een specifieke groep mensen kunnen uitsluiten, zoals mensen met een bepaalde religieuze of culturele achtergrond.

Voorbeeld 1
Van de zin: “We verwachten dat elke medewerk(st)er zijn/haar bureau netjes achterlaat en zijn of haar kopjes en borden in de vaatwasser zet.”
Wordt: “We verwachten van je dat jejouw bureau netjes achterlaat en je jouw eigen kopjes en borden in de vaatwasser zet.”
Alternatief: “Wij verwachten van onze medewerkers dat iedereen hun bureau netjes achterlaat en hun kopjes en borden in de vaatwasser zet.”

Voorbeeld 2
Van de zin: “Een steward(ess) van [vliegmaatschappij] moet er altijd netjes verzorgd uitzien en zijn/haar uniform schoonhouden.”
Wordt: “Bij [vliegmaatschappij] moet je er altijd netjes verzorgd uitzien en je uniform schoonhouden.”
Alternatief: “Wij verwachten van onze medewerkers dat ze er te allen tijde netjes uitzien en een schoon uniform dragen.”

Voorbeeld 3
Van de zin: “Beste dames en heren, wij verzoeken iedereen vriendelijk om zijn/haar afval te scheiden in de daarvoor bestemde afvalbakken.”
Wordt: “Beste bezoekers, wij verzoeken u vriendelijk, om uw afval te scheiden in de daarvoor bestemde afvalbakken.”

Voorbeeld 4
Van de zin: “We verwachten van elke huurder dat hij/zij de vuilnisbakken op de aangewezen dagen en op tijd aan de straat zet.”
Wordt: “We verwachten van u dat u de vuilnisbakken op de aangewezen dagen en op tijd aan de straat zet.”

Voorbeeld 5 - Ideaal voor een vacature
We nodigen alle geïnteresseerde kandidaten uit om te solliciteren op onze openstaande functies. We moedigen kandidaten van alle achtergronden aan om te solliciteren, ongeacht hun gender, leeftijd, etniciteit, religie, seksuele geaardheid of handicap. Ons bedrijf zet zich in voor een inclusieve werkomgeving waar alle medewerkers gelijke kansen krijgen en zich gewaardeerd voelen.

Veelgemaakte fouten bij genderneutraal en inclusief schrijven

Jammer genoeg zien we nog vaak dat inclusieve taal op een verkeerde manier wordt toegepast in teksten. Om deze fouten te verduidelijken geven we hier een aantal voorbeelden. Op deze manier kun jij deze fouten vermijden.

1. Overmatig gebruik van onpersoonlijke voornaamwoorden: In een poging om genderneutraal te schrijven, maken mensen soms herhaaldelijk gebruik van onpersoonlijke voornaamwoorden zoals 'men', 'zij', of 'het', zonder variatie. Dit kan echter leiden tot een stijve en onnatuurlijke tekst. Probeer in plaats daarvan te variëren, tussen verschillende begrippen zoals "mensen", "personen" of "individuen".
2. Verkeerde voornaamwoorden gebruiken: Het kan moeilijk zijn om het juiste voornaamwoord te kiezen wanneer de genderidentiteit van de persoon onbekend is. Het is belangrijk om je best te doen om de juiste voornaamwoorden te gebruiken en om geen aanname te doen over iemands gender. Gebruik in geval van twijfel genderneutrale voornaamwoorden zoals 'hen' of 'diegene'.
3. Het gebruik van mannelijke voornaamwoorden als algemene term: Het is een veelvoorkomende fout om mannelijke voornaamwoorden (zoals "hij" of "hem") te gebruiken als algemene term, wanneer zowel mannen als vrouwen worden bedoeld. Dit kan de suggestie wekken dat alleen mannen worden bedoeld, wat tot uitsluiting kan leiden. In plaats daarvan zijn genderneutrale termen zoals "diegene", "de persoon" of "deze persoon" beter geschikt.
4. Te veel gefocust zijn op de genderneutrale schrijfwijze: Het is belangrijk om te onthouden dat genderneutraal schrijven een hulpmiddel is om inclusiviteit te bevorderen en dat de boodschap en inhoud van de tekst het belangrijkst zijn. Het is niet nodig om elke zin genderneutraal te maken als dit de leesbaarheid van de tekst beïnvloedt of als het de nadruk legt op gender in plaats van de inhoud.
5. Het negeren van andere aspecten van diversiteit: Terwijl genderneutraal schrijven een belangrijk aspect van inclusiviteit is, is het ook belangrijk om rekening te houden met andere aspecten van diversiteit, zoals ras, etniciteit, seksualiteit en cultuur. Zorg ervoor dat je tekst inclusief is voor alle groepen en vermijd stereotypen en vooroordelen.

Vertaalbureau Perfect biedt hulp

Heb je behoefte aan professionele vertalingen die een neutrale en inclusieve schrijfstijl hanteren? Dan kunnen onze vertalers hier uiteraard rekening mee houden. Immers is het in de meeste Europese landen steeds gebruikelijker om genderneutraal te schrijven, zodat iedereen zich aangesproken voelt. Bovendien zorgt het ervoor dat meer mensen vertrouwen in jouw merk of organisatie krijgen wat wellicht tot meer potentiële consumenten zal leiden.

Een taal voor iedereen

We moeten ons realiseren dat genderneutraliteit niet alleen over taal gaat, maar ook over het bewustzijn en de attitudes ten opzichte van gender en diversiteit. Genderneutraliteit is ook belangrijk omdat het bijdraagt aan een inclusieve samenleving. Door genderbias en stereotypering uit te sluiten, kun je ervoor zorgen dat iedereen dezelfde kansen en rechten heeft, ongeacht hun gender.

Genderneutraliteit is belangrijk om de volgende redenen:

1. Bevordering van inclusiviteit: Genderneutraliteit streeft ernaar om iedereen, ongeacht hun genderidentiteit, te omarmen en te respecteren. Dit helpt om een inclusieve en accepterende omgeving te creëren voor mensen die zich niet herkennen in de traditionele genderrollen.
2. Verminderen van genderstereotypering: Door genderneutraliteit in taal toe te passen, worden genderstereotypen vermeden en wordt het beeld van genderdiversiteit versterkt.
3. Erkenning van genderdiversiteit: Genderneutraliteit erkent en respecteert de verscheidenheid aan genderidentiteiten en genderuitdrukkingen, wat bijdraagt aan de acceptatie en erkenning van genderdiversiteit.
4. Verbetering van communicatie: Door genderneutraliteit in de taal toe te passen, worden potentiële barrières in de communicatie vermeden en wordt de taal toegankelijker voor iedereen.
5. Versterken van gelijke rechten: Genderneutraliteit ondersteunt de strijd voor gelijke rechten voor iedereen, ongeacht hun genderidentiteit.

Van jongs af aan - genderneutraliteit

In het algemeen vormt genderneutraliteit een belangrijk aspect van de ontwikkeling van kinderen. Het kan hen helpen om zichzelf en anderen beter te begrijpen en te accepteren. Bovendien worden kinderen beter voorbereid op een inclusieve en gelijke toekomst. Door genderneutraliteit in de taal toe te passen, kunnen kinderen worden blootgesteld aan een bredere en niet-beperkende visie op genderidentiteit en genderuitdrukking. Dit kan hen helpen om een open en respectvolle houding te ontwikkelen ten opzichte van genderdiversiteit en hen in staat stellen zichzelf en anderen te respecteren en te accepteren, ongeacht hun genderidentiteit.

Wanneer jij ervoor kiest jouw kind genderneutraal op te voeden houdt dat eigenlijk in dat alle keuzes van je kind waardevol zijn. Er bestaat geen goed of fout, en de ene keuze is niet beter is dan de andere. Het kind wordt vrijgelaten om eigen keuzes te maken, zoals kleding, speelgoed en meer. Het komt erop neer dat kinderen hun eigen identiteit ontwikkelen zonder invloed van vooroordelen en (on)uitgesproken verwachtingen.

Genderneutrale taal op de werkvloer

Genderneutraliteit speelt een belangrijke rol in het beroepsleven, omdat het bijdraagt aan een inclusieve en gelijke werkomgeving. Hieronder staan enkele manieren waarop genderneutraliteit een impact kan hebben in het beroepsleven:

• Gelijke behandeling: Door genderneutraliteit in de taal toe te passen, kunnen bedrijven en organisaties zich richten op de prestaties en capaciteiten van individuen, zonder belemmerd te worden door genderstereotypen.

• Talentwerving: Door genderneutraliteit in de taal toe te passen, kunnen bedrijven en organisaties een bredere en diversere talentenpool aanspreken, waaronder transgenders en niet-binaire personen.

• Merkimago: Bedrijven en organisaties die actief betrokken zijn bij genderneutraliteit kunnen een positief merkimago opbouwen en aantrekkelijker worden voor klanten, investeerders en medewerkers die zich inzetten voor gelijke rechten en kansen.

• Betere prestaties: Diversiteit op de werkvloer kan leiden tot betere resultaten. Medewerkers die zich gewaardeerd en geaccepteerd voelen, presteren vaak beter. Voor werkgevers biedt een prettige werkomgeving daarom aantrekkelijke voordelen.

Tips

• Stel genderneutrale faciliteiten beschikbaar, zoals toiletten en kleedkamers die toegankelijk zijn voor alle werknemers, ongeacht hun genderidentiteit.
• Gebruik genderneutrale taal in alle vormen van communicatie, inclusief in e-mails, nieuwsbrieven, beleidsdocumenten en vacatures. Dit omvat het gebruik van genderneutrale voornaamwoorden en het vermijden van genderspecifieke termen.
• Moedig een cultuur van openheid en respect aan, zodat werknemers zich vrij voelen om hun genderidentiteit te delen en hun voorkeur voor voornaamwoorden en andere aspecten van hun genderexpressie te uiten.
• Bied gelijke kansen voor werving en promotie en stel criteria op die gebaseerd zijn op competentie, vaardigheden en ervaring, in plaats van op gender.
• Zorg ervoor dat werknemers de juiste ondersteuning en middelen hebben om discriminatie, intimidatie en pesten te melden en te behandelen.
• Bied inclusieve taaltrainingen aan voor medewerkers om hen bewust te maken van inclusieve taalgebruik en hoe ze het in hun communicatie kunnen toepassen.

Hier volgt een lijst met LGBTQ-termen en definities: